Nâng cao trách nhiệm của ngành Tư pháp và Hội Luật gia các cấp.
Thực hiện Chương trình phối hợp số 2727/CTPH-BTP-HLG ngày 25/7/2018 về thực hiện công tác giữa Bộ Tư pháp và Hội Luật gia Việt Nam giai đoạn 2018-2023; ngày 24/10/2018, Sở Tư pháp và Hội Luật gia tỉnh đã kí kết chương trình phối hợp số 02 /CTPH-STP-HLG về thực hiện công tác giữa Sở Tư pháp và Hội Luật gia tỉnh Thái Bình giai đoạn 2018-2023. Sau 05 năm triển khai, Chương trình phối hợp góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả các lĩnh vực thuộc phạm vi phối hợp. Qua đó, phát huy vai trò, thế mạnh của mỗi bên trong lĩnh vực phổ biến, giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý... trên địa bàn tỉnh.
Trong quá trình phối hợp, Sở Tư pháp và Hội Luật gia tỉnh đã chú trọng lồng ghép chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện Chương trình phối hợp số 2727/CTPH-BTP-HLG với các chương trình, đề án khác về phổ biến giáo dục pháp luật, tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý cho cán bộ hội viên và nhân dân trên địa bàn tỉnh.
Tham gia xây dựng chính sách pháp luật là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Sở Tư pháp và Hội Luật gia tỉnh; chú trọng vận động cán bộ, hội viên tích cực tham gia đóng góp ý kiến vào các dự thảo Luật, pháp lệnh của Quốc hội, Uỷ ban thường vụ Quốc hội, các văn bản quy phạm pháp luật của HĐND, UBND tỉnh. Chi hội Luật gia Sở Tư pháp và Hội Luật gia tỉnh đã phối hợp cùng tham gia ý kiến 20 văn bản do các Bộ, ngành, Đoàn đại biểu Quốc hội và HĐND tỉnh gửi xin ý kiến như dự thảo Luật Đất đai sửa đổi, dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), Bộ Luật Lao động (sửa đổi), Luật Công chứng sửa đổi, Luật Đặc xá, Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) …
Hằng năm, Sở Tư pháp đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Kế hoạch phổ biến giáo dục pháp luật, hòa giải ở cơ sở, chuẩn tiếp cận pháp luật, trong đó có nội dung lồng ghép thực hiện chương trình phối hợp số 02/CTPH-STP-HLG. Trong thời gian qua, ngành Tư pháp và Hội Luật gia các cấp trong tỉnh đã phối hợp tổ chức tuyên truyền tại các xã, phường, thị trấn nội dung của Hiến pháp năm 2013, Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và Đại biểu Hội đồng nhân dân, Luật Tổ chức Chính quyền địa phương, Bộ Luật Hình sự, Bộ Luật Dân sự, Luật đất đai, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Bảo vệ môi trường, Luật Phòng chống bạo lực gia đình…
Từ năm 2018 đến tháng 6/ 2023; Sở Tư pháp, các Phòng Tư pháp đã phối hợp với các cấp Hội Luật gia tổ chức thực hiện được 940 hội nghị tuyên truyền tại các xã, phường, thị trấn trong tỉnh cho tổng số 178.470 lượt người tham dự. Riêng Phòng Tư pháp Quỳnh Phụ trong năm 2021 đã phối hợp với Hội Luật gia huyện tổ chức 60 hội nghị tuyên truyền Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và Đại biểu Hội đồng nhân dân, các năm khác trung bình phối hợp thực hiện trên 20 hội nghị.
Đối với công tác hòa giải ở cơ sở, hàng năm Sở Tư pháp, Phòng Tư pháp huyện, thành phố phối hợp với Hội Luật gia, Mặt trận tổ quốc Việt Nam cùng cấp tổ chức các lớp tuyên truyền Luật Hòa giải ở cơ sở năm 2013, tập huấn kỹ năng hòa giải ở cơ sở cho Trưởng Ban công tác mặt trận là tổ trưởng tổ hòa giải ở cơ sở, các hòa giải viên. Hiện nay có 302 hội viên Hội Luật gia làm hòa giải viên ở cơ sở, 341 hội viên làm tuyên truyền viên pháp luật.
Hoạt động trợ giúp pháp lý được Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh thường xuyên phối hợp với Hội Luật gia tỉnh tổ chức hội nghị PBGDPL, trợ giúp pháp lý. Từ năm 2018 đến hết tháng 6/2023, Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh đã thực hiện 1670 vụ việc trợ giúp pháp lý, trong đó tư vấn 847việc, tham gia tốtụng 823vụ việc. Các cấp Hội đã tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý cho 2.950 trường hợp trên các lĩnh vực tranh chấp đất đai, chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất, thu hồi đất, chính sách bồi thường về đất khi bị thu hồi; hợp đồng dân sự, hợp đồng mua bán, vận chuyển hàng hoá; cải chính hộ tịch, chính sách người có công, chính sách người già, cô đơn, chính sách người khuyết tật...
Trên cơ sở hoạt động PBGDPL, hòa giải ở cơ sở, ngành Tư pháp và Hội Luật gia các cấp đã hướng dẫn cấp xã xây dựng, lựa chọn mô hình hoạt động hiệu quả, phù hợp với đặc điểm, tình hình của địa phương để nhân rộng. Về phổ biến giáo dục pháp luật có các mô hình như “Thực hiện PBGDPL thông qua sinh hoạt thôn, xóm, tổ dân phố”; “Khai thác tin, bài tuyên truyền trên Trang Thông tin điện tử PBGDPL tỉnh để thực hiện tuyên truyền trên hệ thống truyền thanh cơ sở”, “Huy động già làng, người có uy tín trong cộng đồng dân cư tham gia thực hiện PBGDPL”, “Mỗi cán bộ không chuyên trách ở thôn, xóm, tổ dân phố là một tuyên truyền viên pháp luật” và các mô hình phù hợp phát huy vai trò của cán bộ ngành Tư pháp và hội viên các Chi hội luật gia tại địa phương. Về hòa giải ở cơ sở có “Mô hình huy động luật gia, luật sư, người có kiến thức pháp luật tham gia hoạt động hòa giải ở cơ sở, “Mỗi cán bộ không chuyên trách ở thôn, xóm, tổ dân phố là một hòa giải viên”, “Câu lạc bộ hòa giải ở cơ sở”…
Việc triển khai Chương trình phối hợp số 2727/CTPH-BTP-HLG một cách chặt chẽ, bài bản, tích cực và thường xuyên, sẽ giúp hai cơ quan thực hiện tốt hơn nhiệm vụ của mỗi cơ quan, góp phần đưa công tác phối hợp đi vào nền nếp, chất lượng, hiệu quả.
Hạnh Nga