Hoạt động luật sư và tư vấn pháp luật thực sự đã đi vào cuộc sống, đạt được nhiều kết quả, góp phần tích cực trong việc bảo vệ công lý, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của công dân. Thực hiện Luật Luật sư năm 2006 (sửa đổi, bổ sung năm 2012) và các văn bản hướng dẫn thi hành, Sở Tư pháp tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh Thái Bình ban hành các văn bản triển khai, tổ chức thực hiện trên địa bàn tỉnh; chỉ đạo các cấp, các ngành trên địa bàn tỉnh triển khai thực hiện Luật Luật sư một cách thống nhất, đồng bộ, gắn với việc thực hiện nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị.

Sở luôn phối hợp chặt chẽ với Đoàn Luật sư tỉnh trong việc thẩm định hồ sơ trình Bộ Tư pháp cấp Chứng chỉ hành nghề luật sư, các luật sư được cấp Chứng chỉ hành nghề gia nhập Đoàn Luật sư tỉnh đảm bảo theo đúng quy định của Điều lệ Liên đoàn luật sư Việt Nam; số lượng tổ chức hành nghề luật sư tương đối ổn định. Trên địa bàn tỉnh hiện có 22 tổ chức hành nghề luật sư được Sở Tư pháp cấp Giấy đăng ký hoạt động (gồm 16 Văn phòng luật sư, 06 Công ty luật), Đoàn Luật sư tỉnh có 85 luật sư. Các tổ chức hành nghề luật sư hoạt động và chấp hành theo quy định của pháp luật, chuyên nghiệp trong hoạt động góp phần bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của nhân dân. Hoạt động hành nghề của các luật sư thực hiện theo quy định của Luật Luật sư, luôn được Đoàn Luật sư tỉnh quan tâm, tạo điều kiện, phân công tham gia tố tụng, thực hiện tư vấn pháp luật, đại diện ngoài tố tụng cho khách hàng để thực hiện các công việc có liên quan đến pháp luật và thực hiện dịch vụ pháp lý khác... Từ ngày 05/12/2023 đến ngày 31/7/2024, các tổ chức hành nghề luật sư đã thực hiện xong 1.849 việc (trong đó 41 việc tố tụng, 1.759 việc tư vấn pháp luật và dịch vụ pháp lý khác, 49 việc trợ giúp pháp lý).

Sở Tư pháp tạo điều kiện thuận lợi cho cá nhân, tổ chức nộp hồ sơ liên quan đến việc cấp chứng chỉ hành nghề, đăng ký hoạt động của tổ chức hành nghề luật sư, đơn giản các thủ tục hành chính. Từ 01/01/2023 đến 31/7/2024 đã cấp Giấy đăng ký hoạt động cho 03 tổ chức hành nghề luật sư, tiếp nhận 20 hồ sơ đề nghị Bộ Tư pháp cấp Chứng chỉ hành nghề luật sư. Để bảo đảm hoạt động của luật sư theo đúng đường lối, quan điểm của Đảng, pháp luật của nhà nước, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về tổ chức hành nghề luật sư; hằng năm Sở Tư pháp xây dựng và thực hiện kế hoạch thanh tra, kiểm tra tổ chức, hoạt động của tổ chức hành nghề luật sư. Từ năm 2021 đến ngày 31/7/2024, đã tiến hành kiểm tra về tổ chức và hoạt động luật sư của 08 tổ chức hành nghề luật sư. Thông qua hoạt động kiểm tra đã kịp thời phát hiện những sai sót để đề xuất, kiến nghị và chấn chỉnh, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho luật sư, tổ chức hành nghề luật sư trong quá trình hoạt động; đã xử phạt vi phạm hành chính 01 luật sư.

Công tác giám định tạo được chuyển biến tích cực về nhận thức của các cấp, các ngành, cán bộ, công chức và nhân dân về vị trí, vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của hoạt động giám định tư pháp. Tổ chức bộ máy, năng lực, đội ngũ giám định viên tư pháp ngày càng được củng cố, kiện toàn; cơ sở vật chất từng bước được đầu tư đã tạo thuận lợi cho hoạt động chuyên môn của các tổ chức giám định. Thực hiện Luật Giám định tư pháp năm 2012 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giám định tư pháp (năm 2020), Sở Tư pháp đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 49/KH-UBND ngày 10/9/2012 về việc triển khai thực hiện Luật Giám định tư pháp; Kế hoạch số 07/KH-UBND ngày 11/01/2021 triển khai thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giám định tư pháp trên địa bàn tỉnh Thái Bình. Phối hợp với các sở, ngành tham mưu UBND tỉnh ban hành Quyết định số 1123/QĐ-UBND ngày 14/5/2018 về việc ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Đề án tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động giám định tư pháp trên địa bàn tỉnh Thái Bình; chỉ đạo các sở, ngành và các cơ quan chuyên môn của tỉnh phối hợp tổ chức thực hiện tốt các quy định của pháp luật về giám định tư pháp thuộc lĩnh vực sở, ngành quản lý. Tính đến ngày 31/7/2024, trên địa bàn tỉnh có 02 tổ chức giám định công lập là Phòng Kỹ thuật hình sự thuộc Công an tỉnh và Trung tâm Pháp y thuộc Sở Y tế (thành lập theo Quyết định số 1090/QĐ-UBND ngày 20/5/2009 của Ủy ban nhân dân tỉnh Thái Bình) và 04 tổ chức giám định tư pháp xây dựng theo vụ việc. Có tổng số  59 giám định viên tư pháp, trong đó có 30 giám định viên tư pháp (được UBND tỉnh bổ nhiệm) thuộc Phòng Kỹ thuật hình sự (Công an tỉnh), Trung tâm Pháp y (Sở Y tế) và 03 sở, ngành chuyên môn khác không thành lập tổ chức (Sở Xây dựng, Sở Thông tin - Truyền thông, Sở Tài chính); 24 giám định viên tư pháp của Cục Thuế tỉnh (được Bộ Tài chính bổ nhiệm); 05 giám định viên tư pháp của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh Thái Bình (được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam bổ nhiệm). Hàng năm, Sở Tư pháp phối hợp với các sở, ngành liên quan tiến hành rà soát, điều chỉnh danh sách cá nhân, tổ chức giám định tư pháp gửi Bộ Tư pháp, UBND tỉnh và đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của Sở tạo điều kiện thuận lợi cho cá nhân, tổ chức trong việc xác định, lựa chọn, trưng cầu tổ chức giám định.

Công tác đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, kiến thức pháp luật cho đội ngũ giám định tư pháp được các sở, ngành quan tâm thực hiện tốt, điển hình như Công an tỉnh, Sở Y tế. UBND tỉnh thường xuyên chỉ đạo các sở ngành tạo điều kiện cho các giám định viên tham gia bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ và kiến thức pháp luật; quan tâm thực hiện các chế độ bồi dưỡng, phụ cấp đối với các giám định viên. Hoạt động giám định tư pháp cơ bản đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ, có những đóng góp quan trọng với hoạt động tố tụng trên địa bàn tỉnh. Các giám định viên tuân thủ đúng quy định của pháp luật trong hoạt động giám định tư pháp, các kết luận giám định của giám định viên không để xảy ra tình trạng xung đột, giám định lại, không có tình trạng vi phạm pháp luật và vi phạm đạo đức nghề nghiệp bị xử lý, qua đó từng bước đáp ứng được yêu cầu trưng cầu giám định ngày càng nhiều của cơ quan tiến hành tố tụng trên địa bàn tỉnh. Hoạt động giám định tư pháp ở tỉnh tập trung chủ yếu trên 02 lĩnh vực giám định kỹ thuật hình sự và giám định pháp y. Từ 15/12/2023 đến 31/7/2024 các giám định viên tư pháp đã thực hiện giám định 2.489 vụ việc (trong đó, 1.838 vụ việc ở lĩnh vực giám định kỹ thuật hình sự và 651 vụ việc ở lĩnh vực giám định pháp y). Việc tiếp nhận, thực hiện giám định tư pháp của các tổ chức giám định tư pháp được thực hiện kịp thời, các kết luận về giám định tư pháp đảm bảo chất lượng, khách quan, trung thực và chính xác, không có vụ việc nào thực hiện chậm so với thời gian trưng cầu; qua đó đã phục vụ tốt cho công tác điều tra, truy tố, xét xử và đáp ứng yêu cầu của các cơ quan tiến hành tố tụng, góp phần quan trọng trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, tránh oan sai, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị can, bị cáo, người bị hại, người có quyền và lợi ích liên quan trong vụ án hình sự, dân sự và hành chính. Việc chi trả chi phí giám định, bồi dưỡng giám định; dự toán, cấp kinh phí, chi trả bồi dưỡng phiên tòa, chi phí cần thiết cho người giám định tham dự phiên toà của các tòa án thực hiện theo quy định của pháp luật. Công tác kiểm tra hoạt động giám định tư pháp, báo cáo thống kê được thực hiện theo quy định.

Nhằm thực hiện tốt chiến lược cải cách tư pháp trong giai đoạn tiếp theo, các sở ngành tiếp tục nâng cao chất lượng hoạt động luật sư và hành nghề luật sư, giám định tư pháp; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh và xử lý nghiêm những vi phạm; triển khai các biện pháp đào tạo bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ luật sư, giám định viên trên địa bàn tỉnh. 

Hạnh Nga